Amerikalı psikolog A. Jean Ayres, “duyusal bütünleme” kavramını keşfettiğinden beri, vücudumuzu çevreye uygun biçimde kullanmamızı sağlayan özel bir nörolojik sistemimiz olduğunu biliyoruz.
İşitme, görme, tat, koku, dokunma, denge, hareket (vestibüler duyu) ve kas-eklem duyumuz (proprioception) aracılığıyla çevremizden gelen bilgileri yorumluyoruz. Örneğin denge ve hareket duyumuz uzay boşluğunda nerede olduğumuzu; kas-eklem duyumuz uzuvlarımızın vücudumuza göre konumunu anlamamızı sağlıyor. Duyularımızla edindiğimiz bu bilgileri organize etme ve yorumlama becerisine “duyu bütünleme” deniliyor. Bu yetimiz sayesinde öğreniyoruz ve uyumlu davranışlar geliştiriyoruz.
Sistemin temelleri, erken çocukluk döneminden itibaren motor gelişimimizle atılıyor. Çocuklar, büyük kaslarını çalıştırırken bütüncül şekilde zihinlerini ve duyularını da geliştiriyorlar. Örneğin koşma, sallanma ve yuvarlanma gibi aktivitelerle vücutlarının konumu hakkında bilgi kazanıyorlar ve bu bilgi sayesinde etraftaki nesnelere çarpmadan, güvenle gezinebiliyorlar.
Büyük fark yaratan küçük tüyolar
Çocuk gelişiminde her şey, tıpkı domino taşları gibi birbiriyle temas halinde. Çocukların motor gelişimini desteklemek, doğrudan duyu bütünleme sistemlerini de etkiliyor. Duyu bütünleme sistemi ise çocuğun öğrenme becerileriyle ilişki halinde. Mesela lisede işlediğimiz türev, integral konularında daha az zorlananlar muhtemelen çocukken daha çok oyun oynadılar! Bol bol zıpladılar veya bisiklete bindiler; çünkü biliyoruz ki soyut kavramları görselleştirmek denge merkezimizin fonksiyonu. Çocuğunuzun denge merkezini güçlendiren oyunlar; üç boyutlu hayal kurma yeteneğini ve analitik düşüncesini de geliştirir. Böylece yıllar sonraki matematik derslerine şimdiden hazırlık yapar.
6 yaşından küçük çocuğunuzu hayata hazırlamak için “öğretmek” zorunda değilsiniz. Onlara geniş oyun alanları açın ve düşmesinden korkmayın! Sokağı, oyun parklarını, gidebiliyorsanız doğayı keşfetmelerine izin verin. Yaratıcı oyunu teşvik eden ve çocuğunuzun hareket etmesine fırsat veren oyuncaklar tercih edin. Hepsi bu!
Sorun varsa çözüm de var
Çevresel ya da genetik faktörler, yaşadığımız şehirler, teknolojik cihazlara küçük yaşlarda erişim, hareketsizlik gibi farklı sebepler duyu bütünleme problemlerini beraberinde getirebiliyor. Çocuğunuzun duyu bütünleme konusunda sorun yaşadığından şüpheleniyorsanız, bu konuda uzmanlaşmış bir psikoloğa danışın. Duyu bütünleme temelli terapiler, duyusal işlemlemeyi, vücut farkındalığını, motor planlamayı veya kaba-ince motor becerilerinin gelişimini hedefliyor. Her çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre terapistler, aile ve çocukla birlikte bir yol haritası çiziyorlar. Terapi sürecini çocuğunuza anlatırken, basit bir dil kullanın ve daima sevildiklerini, takdir edildiklerini hissettirin. Unutmayın, herkes farklıdır ve herkes desteğe ihtiyaç duyabilir.
Duyu bütünlemeyi destekleyen moritoys oyuncaklarından bazıları:
|
|
Küçük eller ve meraklı beyinler için özel olarak tasarlanan B.Elemenosqueeze, 26 adet yumuşak mimari bloktan oluşuyor. Her bir blokta kabartma hayvan figürleri, harfler, desenler, sayılar ve şekiller barındıran bloklar harika bir duyuşsal deneyim sunuyor. |
|
|
Gonge Koala ile evin içinde ya da dışında oynamak için gerekenler: düz bir yüzey ve oyuna hazır çocuklar… Gonge Koala ile nasıl oynayacakları tamamen çocukların keyiflerine ve yaratıcılıklarına bağlı! Dilerlerse içinde denge egzersizleri yapabilir, dilerlerse tüneller oluşturarak kaslarını çalıştırabilirler. |
|
|
Çeşitli renklerde farklı dokulara sahip taktil diskler seti çocukların hem el hem de ayaklarını kullanarak dokunma duyularını çalıştıran bir oyun seti. Çocuklar gözleri kapalı olarak elleriyle hissettikleri diskin benzerini ayakları ile dokunarak bulmaya çalıştıkları oyun, ailecek vakit geçirmek için de ideal. |
